Kırkçeşme mi? Kırçeşme mi?
Gaziosmanpaşa'nın tarihi seyrine devam ediyoruz. Bugün Bağlarbaşı Sarıgöl sınırında bulunan Kırkçeşme Su Galerisi Koruma Alanı'nı arıyoruz. Kültür Bakanlığı kayıtlarında 31.03.2011 tarihinde evnanter olarak kayıt-koruma altına alındığı görülüyor.
Semt adı verilip, ada parsel verilmemiş. Çünkü bu envanter yer altında uzunlamasına su kemeri olarak gidiyor. Bazen adına Kırçeşme dense bile aslında kayıtlarında Kırkçeşme olarak yer alıyor. İstanbul'daki çeşmelere giden su kemeri.
Bugün bu kemerin üzerinde gecekondular yapılmış durumda!
Ucu Belgrad Ormanları'na dayanan bu kemerin devamı Keçesuyu Mevkii'nden yer altına girerek, Bağlarbaşı ve Sarıgöl'de yerin altında devam ediyor. Gaziosmnapaşa Sarıgöl Mahallesi'nde Kırkçeşme denen yerin adı, buradaki yer altındaki kemerden geliyor. Kırkçeşme adı ile birde Cami bulunuyor. Kemerin nerden geçtiği, hangi gecekondunun altında kaldığı gözle görünmüyor. Ama güzegah kayıtlarda belli. Kemer Edirnekapı yönüne devam ediyor.
Kırkçeme Mevkii'nin üst kısmında tarihi bir su kuyu var.
Bugün üzeri kapatılmış olarak duran kuyunun yakın zamana kadar kullanıldığı anlaşılıyor. Zira üst kısmı revize edilmiş. Fakat kuyu taşlarına bakınca yapıtın çok eski olduğu fark ediliyor.
Sarıgöl ve Bağlarbaşı'nda bazı gecekonduların temel ve bahçe duvarları artık kömürleşmeye başlamış. Duvarı ellediğinizde bazı taşların kömürleştiği ve parça olarak koparıldığı görülüyor. Bu duvarların kömürleşmesi ise buranın tarihinin çok daha eskilere dayandığına işaret ediyor.
Kırkçeşme Tarihi
Kanuni Sultan Süleyman devrinde İstanbul'un nüfusu 175 bin civarındadır. Kanuni Kağıthane civarında gezinirken eski bir suyolunu görerek İstanbul'a su getirmenin mümkün olup olmadığını araştırmaya başlamış ve bu iş için Mimar Sinan'ı görevlendirmiştir. Kırkçeşme tesislerinin yapımına 1554 yılında başlanmış ve 1563'ten önce bitirilmiştir.
Kırkçeşme su kemeri üzerindeki bir yapı ile ilgili olarak Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı'ndan bilgi istedik. Haberin daha doğru olması açısından bilginin bize ulaşmasını bekliyoruz.
Araştırma Haber: Ali Şükrü KARA